بهترین روش شستن چشم در خانه
چشم یکی از حساس‌ترین اعضای بدن است و کوچک‌ترین آلودگی یا تحریک می‌تواند باعث سوزش، قرمزی و خارش شود. خیلی از افراد به‌طور روزمره با دود، گردوغبار، مواد آرایشی، آلودگی هوا و حتی استفاده طولانی از موبایل و کامپیوتر درگیر هستند؛ بنابراین شست‌وشوی صحیح چشم در خانه می‌تواند نقش مهمی در کاهش تحریکات و پیشگیری از بسیاری از مشکلات چشمی داشته باشد. در این راهنمای کامل، بهترین روش شستن چشم در خانه را از نگاه یک اپتومتریست توضیح می‌دهیم و همچنین اشتباهات رایج، نکات مهم بهداشتی و روش‌های ایمن‌سازی چشم را بررسی میکنیم.
در این مقاله از سریتا به‌صورت کامل بررسی میکنیم که بهترین روش برای شستن روزانه چشم ها چیست. برای اطلاعات بیشتر آن را مطالعه کنید.
چرا اصلاً لازم است چشم را بشوییم؟
چشم مانند پوست، در طول روز با انواع آلاینده‌ها در تماس است. ذرات ریز معلق، گردوغبار، دود سیگار، اسموگ و حتی محصولات آرایشی اطراف چشم می‌توانند روی سطح چشم و لبه پلک‌ها تجمع پیدا کنند. این تجمع، در طولانی‌مدت منجر به:
-
خشکی چشم
-
قرمزی و احساس جسم خارجی
-
خارش و سوزش
-
بلفاریت و التهاب لبه پلک
-
ریزش اشک تحریک‌شده
-
کیست‌های چربی و گل‌مژه
چشم پیش از آنکه دچار مشکل شود، معمولاً علائمی هشداردهنده بروز می‌دهد. شست‌وشوی اصولی، یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای کاهش این علائم است.
اشتباه رایج در شستن چشم
بسیاری از افراد برای شست‌وشوی چشم از آب شیر یا حتی سرم درون سرنگ استفاده می‌کنند.
اما این روش‌ها می‌توانند به چشم آسیب بزنند:
مشکل آب شیر
-
دارای املاح، کلر و ذرات محلول است
-
ممکن است pH آن مناسب سطح اشک نباشد
-
آب سرد یا پرفشار می‌تواند باعث التهاب قرنیه شود
مشکل استفاده از سرنگ
-
فشار خروجی زیاد است
-
ممکن است به قرنیه آسیب بزند
-
سر سوزنی یا لبه سرنگ خطرناک است
چشم نیاز به شست‌وشوی ملایم و استریل دارد؛ چیزی شبیه به اشک طبیعی.
بهترین روش شستن چشم در خانه (مرحله‌به‌مرحله)
این روش کاملاً ایمن، استاندارد و مناسب استفاده روزانه است:
1) دست‌ها را کامل بشویید
چشم بسیار حساس است. کوچک‌ترین آلودگی روی انگشت می‌تواند التهاب ایجاد کند.
2) از سرم فیزیولوژی استریل (NaCl 0.9%) استفاده کنید
این سرم از نظر یون‌ها، فشار اسمزی و pH، بیشترین شباهت را به اشک دارد.
بهترین گزینه‌ها:
-
آمپول‌های کوچک قابل‌مصرف یک‌بار
-
بطری‌های کوچک مخصوص «چشم‌شوی»
-
یونیت دوزهای استریل
3) سر را کمی به سمت طرف مقابل خم کنید
این کار باعث می‌شود سرم از گوشه داخلی چشم خارج شود و آلودگی‌ها را با خود ببرد.
4) سرم را آرام از گوشه چشم بریزید
نیازی به فشار یا پاشیدن نیست.
چشم را چند بار باز و بسته کنید تا سرم به‌خوبی توزیع شود.
5) در صورت خشکی، از اشک مصنوعی استفاده کنید
بعد از شست‌وشو، سطح چشم تمیز می‌شود و پذیرش قطره بهتر است.
6) اگر از لنز تماسی استفاده می‌کنید، قبل از شست‌وشو آن را درآورید
هیچ‌وقت با لنز، چشم را نشویید.
شست‌وشوی چشم برای کسانی که آرایش می‌کنند
مواد آرایشی مثل ریمل، خط چشم یا شاین‌ها می‌توانند وارد چشم شوند و باعث:
-
خشکی
-
بلفاریت
-
سوزش و قرمزی
شست‌وشوی ملایم با سرم، بهترین روش برای پاک‌سازی باقیمانده آرایش است.
اپتومتریست‌ها توصیه می‌کنند هر شب قبل از خواب، چشمها بدون آرایش باشند.
شستن چشم در افراد با خشکی یا آلرژی
کسانی که خشکی چشم، آلرژی فصلی یا قرمزی مزمن دارند، بیشتر نیاز به شست‌وشوی روزانه دارند.
شست‌وشو کمک می‌کند:
-
آلرژن‌ها از سطح چشم خارج شوند
-
دوره حمله آلرژی کوتاه‌تر شود
-
سوزش، خارش و اشک‌ریزش کاهش یابد
در این افراد، استفاده از کمپرس سرد بعد از شست‌وشو نیز کمک‌کننده است.
مراقبت از لبه پلک و مژه (Blepharitis Hygiene)
بسیاری از سوزش‌ها به دلیل بلفاریت یا گرفتگی غدد چربی پلک است.
شست‌وشوی چشم به‌تنهایی کافی نیست. برای این بیماران توصیه می‌کنم:
-
کمپرس گرم ۵ تا ۷ دقیقه
-
ماساژ ملایم لبه پلک
-
پاک‌سازی با پد مخصوص یا فوم شست‌وشوی پلک
این کار باعث باز شدن غدد میبومیان و کاهش خشکی می‌شود.
چه زمانی نباید چشم را خودتان بشویید؟
شست‌وشوی خانگی در برخی موارد خطرناک است:
❗ جسم تیز، شیشه یا فلز وارد چشم شده باشد
هرگونه دستکاری می‌تواند آسیب را بدتر کند.
❗ سوختگی شیمیایی
در این مورد، باید فوراً با آب فراوان شست‌وشو انجام شود
اما در مرحله بعد، ارجاع سریع به اپتومتریست یا چشم‌پزشک ضروری است.
❗ درد شدید، تاری دید یا ترشح چرکی
این‌ها علامت بیماری‌های جدی‌تر هستند و نیاز به بررسی با اسلیت‌لمپ دارند.
توصیه مرکز بینایی سنجی سریتا و جمع‌بندی
چشمها فوق‌العاده حساس‌اند، اما مراقبت از آن‌ها با رعایت چند نکته کوچک بسیار ساده است.
اگر احساس:
-
سوزش
-
خارش
-
گردوغبار
-
قرمزی
-
یا حس جسم خارجی
داری، شست‌وشو با سرم استریل بهترین، ایمن‌ترین و در عین حال ساده‌ترین کاری است که می‌توانی در خانه انجام دهی.
هیچ‌وقت چشم را با آب شیر، آب سرد یا سرنگ تحت فشار نشوی. و اگر علائم شدید یا ماندگار بودند، حتماً بررسی دقیق با اسلیت‌لمپ لازم است.
در این مقاله از سریتا درمورد نحوه صحیح شستشوی چشمها گفتیم. امیدواریم که برایتان مفید بوده باشد.
